| چالشهای بازآفرینی تجربه بسیج مردمی در شرایط کنونی |
| کد مقاله : 1233-PAYDARI02 |
| نویسندگان |
|
اعظم آهنگر سله بنی * استادیار، گره جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران ، ایران |
| چکیده مقاله |
| بسیج مردمی در ایران همواره نقشی کلیدی در مدیریت بحران‌ها و مشارکت اجتماعی داشته است. از دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی تا بازسازی کشور، مردم با تکیه بر ارزش‌های دینی و اعتماد به نهادهای حاکمیتی در فعالیت‌های جمعی مشارکت کرده‌اند. بااین‌حال، تحولات اجتماعی و اقتصادی اخیر و کاهش اعتماد عمومی، الگوی بسیج را تغییر داده و چالشهای بازآفرینی آن را برجسته ساخته است. پرسش اصلی: چالشهای بازآفرینی تجربه بسیج مردمی چیست؟ این پژوهش با رویکرد کیفی و تفسیرگرایانه و با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام شده است. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 15 نفر از بسیجیان، فرماندهان نظامی، جهادگران، و جامعه‌شناسان گردآوری شد. نمونه‌گیری به روش هدفمند و گلوله‌برفی تا رسیدن به حد اشباع ادامه یافت. مفاهیم از کدگذاری مصاحبه‌ها استخراج شدند و بر اساس تکرار در حداقل سه مصاحبه کدگذاری شدند. تحقیق نشان داد که بازآفرینی بسیج مردمی در ایران با چالش‌هایی همچون کاهش سرمایه اجتماعی، ضعف در حکمرانی و هماهنگی، تغییرات فرهنگی و اجتماعی، و نقش دوگانه فناوری‌های دیجیتال مواجه است. دگردیسی از مدل‌های سنتی متمرکز به شکل‌گیری گروه‌های جهادی و سازمان‌های مردم‌نهاد، نشان‌دهنده تحول در ساختار بسیج مردمی است. برای موفقیت در این حوزه، طراحی مدل‌های حکمرانی یکپارچه، بهره‌گیری از ظرفیت‌های فناوری و فضاهای عمومی، و بازسازی اعتماد عمومی ضروری است. |
| کلیدواژه ها |
| بسیج مردمی، سرمایه اجتماعی، چالش های حکمرانی، تحول دیجیتال، سازمان های مردمی، اعتماد عمومی، ایران. |
| وضعیت: پذیرفته شده |
