| بسیج مردمی؛ خاستگاه و کارکردها: از دفاع مقدس تا جنگ آینده |
| کد مقاله : 1240-PAYDARI02 |
| نویسندگان |
|
سید مهدی ساداتی‌نژاد *1، محمدرضا صالحی وثیق2 1عضو هیئت علمی علوم‌سیاسی دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم‌سیاسی، تهران، ایران 2دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، تهران، ایران |
| چکیده مقاله |
| بسیج مردمی به‌عنوان یکی از ارکان بنیادین انقلاب اسلامی، نقشی چندبعدی در تحولات اجتماعی، فرهنگی و نظامی ایران ایفا کرده است. این پژوهش به بررسی خاستگاه و کارکردهای بسیج مردمی از دوران دفاع مقدس تا مدیریت تهدیدات آینده پرداختهاست. مسئله اصلی پژوهش این است که چگونه بسیج، علاوه بر کارکردهای نظامی در جنگ‌ها، می‌تواند در مدیریت بحران‌ها و مقابله با تهدیدات نوین مانند جنگ‌های ترکیبی، شناختی و سایبری مؤثر باشد. بر پایه فرضیه این پژوهش، بسیج، با تکیهبر ظرفیت‌های اجتماعی، انعطاف‌پذیری و توان انسجام‌بخشی، می‌تواند نقشی کلیدی در مدیریت تهدیدات و بحران‌های آینده ایفا نماید. چارچوب نظری پژوهش بر اساس نظریه سازمان‌های داوطلبانه هندرسون تدوین شده که به نقش مشارکت آزادانه و غیرانتفاعی افراد در تقویت سرمایه اجتماعی و مدیریت بحران‌ها تأکید دارد. روش‌شناسی پژوهش کیفی و تحلیلی بوده و داده‌ها از طریق مطالعات اسنادی و بررسی پیشینه‌های تاریخی و عملی گردآوری شدند. نتایج پژوهش نشانمی‌دهد که بسیج، با بهره‌گیری از تجارب دفاع مقدس و تطبیق با تهدیدات نوین، همچنان می‌تواند در حوزه‌های سایبری، فرهنگی و جنگ شناختی و امنیت نرم نقشی حیاتی ایفا نماید. در نهایت، تقویت آموزش‌های تخصصی، تدوین راهبردهای جدید و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی به‌عنوان راهکارهایی برای توسعه کارکردهای بسیج پیشنهاد شدهاست. |
| کلیدواژه ها |
| بسیج مردمی، انقلاب اسلامی، جنگ ترکیبی، جنگ شناختی، جنگ آینده. |
| وضعیت: پذیرفته شده |
